fot. Universal

„Strażnik czasu”. Jean-Claude Van Damme i jego najlepszy film

„Strażnik czasu” to najlepszy film w dorobku Van Damme’a. Po raz pierwszy w jego 10-letniej (w 1994 roku) karierze krytycy nie zmieszali go z błotem. A nawet – chwalili grę aktorską mistrza, który w „Strażniku czasu” pokazuje, że umie wcielić się w wrażliwego, złamanego przez życie faceta. Nie bez znaczenia jest też fakt, że film z 1994 roku to jak do tej pory najbardziej dochodowa produkcja z Jeanem w roli głównej. Film Petera Hyamsa nie tylko spodobał się widzom i krytykom (choć byli też oczywiście tacy, którzy pisali, że „po raz pierwszy fabuła filmu jest mniej zrozumiała niż belgijski akcent JCVD”) ale też został nominowany do prestiżowych Saturnów, przyznawanych filmom s-f i fantasy.

„Strażnik czasu”, 1994, fot. mat. promocyjne wytwórni Universal

Z czterech nominacji (w tym dla najlepszego filmu roku) „Strażnik czasu” zgarnął tylko statuetkę dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Film Hyamsa może i jest pełen dziur i nieścisłości (nietrudno o nie, gdy człowiek porywa się na podróże w czasie), ale przestaje to być istotne dzięki wciągającej historii, świetnie rozpisanym dialogom i wzruszającej historii miłosnej. No i JCVD robi szpagat. W kuchni. Zresztą, sami sobie zobaczycie.

„Strażnik czasu” już od pierwszej sceny intryguje. Pada deszcz, mamy XIX wieku, czasy wojny secesyjnej. Grupka żołnierzy przewożących złoto dla generała Lee zostaje zatrzymana przez nieznajomego na koniu. Nieznajomy żąda, aby oddali mu złoto, a jest przy tym bardzo pewny siebie. Nic dziwnego – za pazuchą ma nieprzystającą do epoki broń maszynową, którą w kilka sekund kładzie trupem cały oddział.

Ale właściwa akcja zaczyna się w 1994 roku. Oto pewien naukowiec opracował metodę podróżowania w czasie. Amerykański rząd postanawia wykupić program i w całości go kontrolować. Aby było to możliwe – powołuje do życia specjalną jednostkę policji, która ma kontrolować podróże w czasie i łapać tych, którzy próbują się dorobić w przeszłości – np. na giełdzie.

„Strażnik czasu”, 1994, fot. mat. promocyjne wytwórni Universal

Jednym z policjantów tej nowej jednostki ma być Walker, młody, w gorącej wodzie kąpany glina, który ma piękną żonę i lubi się popisywać kopem z półobrotu. Gra go oczywiście nasz Jean-Claude Van Damme. Niestety, tuż przed pierwszą szychtą Walkera, jego żona ginie w napadzie na ich dom. Możemy się tylko domyślać, że ma to jakiś związek z podróżami w czasie Walkera – on jeszcze na razie tego nie rozumie.

Przez kolejnych 10 lat, jako samotny wilk przekracza kolejne portale czasowe. Nie może cofnąć się w czasie i uratować żony – bo wpłynąłby na teraźniejszość. A sam przecież aresztuje ludzi, którzy próbują to robić. W czasie jednej z akcji natrafia na trop wielkiego spisku, w który zamieszany jest przyszły prezydent USA. I od tej pory już zawsze będzie mu siedział na ogonie.

„Strażnik czasu”, 1994, fot. mat. promocyjne wytwórni Universal

Wszystko w „Strażniku czasu” dzieje się bardzo szybko, ale scenariusz jest na tyle dopracowany, że w ogóle to nie razi. To w końcu film akcji, więc Jean-Claude Van Damme, oprócz tego, że będzie opłakiwał żonę i dokonywał brawurowych aresztowań w przeszłości, od czasu do czasu kopnie kogoś z półobrotu, albo zrobi szpagat. JCVD naprawdę zaskakuje wachlarzem emocji, które w tym filmie udało mu się pokazać. I nie odstaje od reszty obsady aktorsko, jak to bywało wcześniej. A partnerują mu w „Strażniku czasu” m.in. Mia Sara (żona Walkera), Ron Silver (sprzedajny kandydat na prezydenta), i Bruce McGill (gderliwy szef policji czasowej).

Widocznie Peter Hyams potrafił poprowadzić JCVD tak, aby wydobyć z niego głęboko skrywane pokłady talentu. Hyams ma na koncie jeszcze dwa filmy z Jean-Claude’em Van Damme’em – „Nagłą śmierć” z 1995 roku i nieco świeższego „Bliskiego wroga” z 2013 roku. Jego kariera nie potoczyła się jakoś spektakularnie, i gdyby ktoś mnie pytał – „Strażnik czasu” może być jego szczytowym osiągnięciem.

„Strażnik czasu”, 1994, fot. mat. promocyjne wytwórni Universal

Scenariusz filmu powstał na podstawie komiksu, który w 1992 roku został wydany przez Dark Horse Comics. Oba twory napisał Mark Verheiden, który za skrypt „Strażnika czasu” zdobył zresztą nominację do Saturna. Verheiden napisał jeszcze scenariusz do serialu telewizyjnego „Strażnik czasu”, który składał się z zaledwie dziewięciu odcinków. W 2003 roku na rynek VHS trafiła druga część „Strażnika czasu”. Na szczęście, już wtedy podupadły Jean-Claude Van Damme, nie wyraził zainteresowania projektem. Główną rolę w sequelu zagrał więc Jason Scott Lee, który na początku lat 90. budował sobie całkiem niezłą karierę – zagrał przecież w „Rapa Nui”, „Księdze dżungli” i „Galaktycznym wojowniku”. Jego późniejsza filmografia składa się jednak głównie z sequeli i franczyz przejętych w spadku po większych gwiazdach.

Dziś „Strażnik czasu” zdumiewa ponurym klimatem, sarkastycznym humorem i dużym ładunkiem emocji. Może nie ma się co dziwić, że film przy budżecie 27 milionów dolarów przyniósł producentom (w tym JCVD) ponad 101 milionów dolarów zysku. I że w chwili premiery był numerem jeden box-office. To perełka w filmografii Jeana-Claude’a Van Damme’a, którą każdy fan powinien zobaczyć przynajmniej raz w życiu. Ja dziś obejrzę ponownie, a jutro może znowu.